Kategorie

Przejście Biblioteki Załuskich pod zarząd Komisji Edukacji Narodowej

Andrzej Stanisław oraz Józef Andrzej Załuscy młodość spędzili podróżując po Europie, w której dominować zaczęły prądy oświeceniowe. Młodszy z nich, Józef, dłużej pozostał za granicą, odwiedzał dwory królewskie i prowadził polityczne rozmowy. W trakcie swych podróży rozpoczął kompletowanie księgozbioru. Gromadził głównie dzieła o charakterze prawniczym oraz wszelkie polonika. Interesowały go zarówno białe kruki, jak i całe kolekcje.

Także starszy z braci, Andrzej Stanisław, był gorliwym bibliofilem. Trzon jego księgozbioru stanowiła rodowa biblioteka przejęta po ojcu. Biskup krakowski uzupełniał ją głównie dziełami z zakresu nauk ścisłych i stosowanych. Józef Andrzej w 1732 roku ogłosił chęć oddania prywatnych zbiorów Załuskich do użytku publicznego. Lokal dla rozrastających się zbiorów zapewnił Andrzej, który w tym celu zakupił pałac Daniłowiczowski w Warszawie. Otwarcie biblioteki nastąpiło 8 sierpnia 1747 roku. Zbiory Załuskich stały się słynne w całej Europie.

Czytelnicy pracowali na miejscu lub wypożyczali książki. Po śmierci Andrzeja Stanisława, Józef Andrzej przekazał bibliotekę pod opiekę jezuitów. Wkrótce potem znalazł się na zesłaniu w Kałudze. Zmarł wkrótce po powrocie, 7 stycznia 1773 roku. Zgodnie z jego ostatnią wolą  zarząd nad biblioteką objęła Komisja Edukacji Narodowej.


AU

Ilustracja: projekt przebudowy Biblioteki Załuskich, projekt ściany z szafami na książki autorstwa autorstwa Szymona Bogumiła Zuga z 1774 r., Polona, CC-BY-NC.



O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.