Prapremiera „Hrabiny” Moniuszki
7 lutego 1860 odbyła się w Warszawie prapremiera opery Hrabina Stanisława Moniuszki. Trzyaktowy utwór został skomponowany przez twórcę polskiej opery narodowej do libretta Włodzimierza Wolskiego. Nie jest tak znany jak Halka czy Straszny dwór, jednak przez wielu uważany za nie mniej doskonały, a w niektórych partiach kompozytorskich nawet przewyższający częściej wystawiane opery wielkiego kompozytora. Spektakl premierowy został przyjęty entuzjastycznie. Większości widowni udzielił się płynący z utworu patriotyczny nastrój, którego kulminacja miała przyjść za niecały rok i eksplodowała w postaci powstańczego zrywu.
Z pozoru błahe libretto (utwór po premierze nazywano "tragedią rozdartej sukni") w sposób satyryczny przybliża obraz społeczeństwa w okresie Księstwa Warszawskiego, ośmieszając przywary warszawskiej śmietanki towarzyskiej. Zderza jej ślepy i bałwochwalczy zachwyt modą i obyczajami przybywającymi z Paryża - z tradycją polskiego "modrzewiowego" szlacheckiego dworku. Pokazywało to ówczesne wartości oraz elementy tożsamości narodowej, które winny być pielęgnowane, kultywowane i wpajane młodym. O tej operze mówi się, że pokazuje konflikt kontusza i fraka. Sympatie twórców są po stronie szlacheckiego kontusza, ośmieszają przy tym salonowe życie arystokracji warszawskiej socjety, znajdującej upodobanie głównie w zbytkach i uciechach - balach, plotkach i strojach. O powodzeniu opery zadecydował przede wszystkim silnie podkreślony w niej element patriotyczny, na który bardzo czułe było społeczeństwo polskie w latach bezpośrednio poprzedzających wybuch Powstania Styczniowego. Opera jest zabawna, a niektóre arie wręcz popisowe, co przybliża ją charakterem do oper włoskich. Moniuszko po raz pierwszy wprowadził do utworu popularne pieśni polskie, w tym szeroko do dziś znaną Pojedziemy na łów, towarzyszu mój.
Ilustracja: początek zapisu nutowego pieśni Szemrze strumyk pod Jaworem z II aktu opery Hrabina, Polona, CC-BY-NC.
O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.
